Ειδικότερα, όπως είχε αποκαλύψει το Documento στα μέσα του καλοκαιριού το ΥΠΕΝ, ενέκρινε τη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του ναυπηγείου παρά το γεγονός ότι κατά το παρελθόν το αίτημα της εταιρείας είχε απορριφθεί από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) και το υπουργείο Πολιτισμού.
Με fast track απόφαση Χατζηδάκη η κυβέρνηση Μητσοτάκη παρέκαμψε την αρχαιολογική νομοθεσία και το ΚΑΣ και ενέκρινε το αίτημα της εταιρείας, η οποία είναι συμφερόντων της μητέρας του υπουργού Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή.
Οι 43 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ απευθύνουν ερωτήματα προς τους υπουργούς Επικρατείας κ. Γεραπετρίτη, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πολιτισμού και Αθλητισμού, Εσωτερικών, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, ενώ κάνουν λόγο για «δώρο» από την «την κυβέρνηση Μητσοτάκη»
Διαβάστε αναλυτικά την ερώτηση των βουλευτών
«Εορτασμοί και εκδηλώσεις για τα 2.500 χρόνια από την ιστορική Ναυμαχία της Σαλαμίνας μοιάζουν χρυσόσκονη που καλύπτει αυτά που συμβαίνουν εδώ και δεκαετίες στην ευρύτερη περιοχή του αρχαιολογικού τοπίου της Ναυμαχίας.
Αντίθετα με την προστασία και τη διατήρηση της ιστορικής μνήμης που οφείλαμε σαν πολιτεία απέναντι «στο σπουδαιότερο γεγονός της Αρχαίας Ελληνικής Ιστορίας», σύμφωνα με την κήρυξη του χώρου της ναυμαχίας ως αρχαιολογικού χώρου και ιστορικού τόπου από το ΥΠΠΟ το 1982, σωρεία παρεμβάσεων, αυθαίρετες δραστηριότητες, επεκτάσεις στρατιωτικών, οικιστικών, λιμενοβιομηχανικών, ναυπηγικών εγκαταστάσεων, επέφεραν δραματική αλλοίωση του τοπίου.
Ειδικά στη χερσόνησο της Κυνόσουρας, όπου υπάρχει και ο Τύμβος των Σαλαμινομάχων, με το μνημείο στην κορυφή του, έχουν αναπτυχθεί τρεις συνοικισμοί αυθαιρέτων, υπάρχει ένα ανενεργό λατομείο, μια μικρή μονάδα βιολογικού καθαρισμού της ΕΥΔΑΠ, ένα παλαιό ναυτικό οχυρό, μια πλωτή μονάδα επεξεργασίας υγρών αποβλήτων, ναυπηγικές εγκαταστάσεις με μέγεθος και δραστηριότητες που δεν συνάδουν με τα χαρακτηριστικά αρχαιολογικού χώρου, γειτνιάζοντας με τον Τύμβο, ενώ μισοβυθισμένα και σκουριασμένα ναυάγια καθώς και σκουπίδια κάθε λογής συμπληρώνουν το τοπίο της ανομίας και της παραβατικότητας.
Το 1982, με την ΥΑ ΥΠΠΕ/Α1/Φ02/16973/665/26-3-1982 - ΦΕΚ 305/Β/26-5-1982, επί Υπουργίας Μ. Μερκούρη, κηρύχθηκε ως αρχαιολογικός χώρος και ιστορικός τόπος ο όρμος των Αμπελακίων με ολόκληρη την χερσόνησο της Κυνόσουρας, την χερσόνησο των Αμπελακίων, όπου και η αρχαία πόλη της Σαλαμίνας (ΦΕΚ 84/Β/5-2-1969), τον όρμο των Σεληνίων καθώς και η θαλάσσια περιοχή των νησίδων Αγ. Γεωργίου και Ψυττάλειας, επειδή στο χώρο αυτό έγινε η Ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Το 2001, υπηρεσιακό κλιμάκιο του Υπουργείου Πολιτισμού, υπό την τότε Γενική Γραμματέα Λίνα Μενδώνη πραγματοποίησε αυτοψία στον χώρο του Τύμβου των Σαλαμινομάχων (24.05.2001) και μετά από σύσκεψη όλων των συναρμόδιων υπηρεσιών αποφασίστηκε, στο πλαίσιο του προγράμματος ανάπλασης της περιοχής από τα συναρμόδια Υπουργεία ΥΠ.ΠΟ και Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ., η Θεσμοθέτηση Ζώνης Α΄ απολύτου προστασίας, προκειμένου να προστατευθεί η περιοχή.
Στη συνέχεια το ΚΑΣ με την Πράξη του αρ 33/1-8-2001 αποφάσισε την προστασία του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της Κυνόσουρας (απόλυτη προστασία-αδόμητη), με απαγόρευση λειτουργίας ναυπηγοεπισκευαστικών μονάδων και κατασκευής λιμενικών έργων, στη δε συνεδρίασή του, η Γενική Γραμματέας του υπουργείου Λίνα Μενδώνη είπε ότι «επιβάλλεται η διαπραγμάτευση με τον ΟΛΠ, έτσι ώστε σε έναν ορίζοντα δεκαετίας να γίνει εφικτή η απομάκρυνση των ναυπηγείων» (Βήμα -18.11.2010)
Έτσι η κήρυξη του 1982, συμπληρώθηκε με την ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/47502/2913/18-9-2001 - ΦΕΚ 1324/Β/11-10-2001, επί Υπουργίας Ευ. Βενιζέλου, με την οποία κηρύχθηκε ως αρχαιολογικός χώρος και η θαλάσσια περιοχή στους όρμους Αμπελακίων και Σεληνίων Σαλαμίνος. Με την ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ02/54404/3270/17-10-2001 - ΦΕΚ 1459/Β/26-10-2001 καθορίστηκαν οι όροι χρήσης στον αρχαιολογικό χώρο της Κυνόσουρας.
σε αρχαιολογική Ζώνη Α΄ απολύτου προστασίας όπου ρητά «απαγορεύεται η δόμηση και η οποιαδήποτε αλλοίωση του εδάφους, η λειτουργία ναυπηγοεπισκευαστικών μονάδων, η κατασκευή λιμενικών έργων, καθώς και οποιαδήποτε κατασκευή, για την οποία απαιτείται ή δεν απαιτείται έγκριση της αρμόδιας πολεοδομικής αρχής»
Η εταιρεία «Ναυπηγεία Κυνόσουρας Α.Ε.» η οποία είχε λάβει την τελευταία ανανέωση περιβαλλοντικών όρων το 2005, χωρίς να ερωτηθεί το Υπουργείο Πολιτισμού, παρά τη θεσμοθέτηση του 2001, προσέφυγε στο ΣτΕ ζητώντας την ακύρωση της υπουργικής απόφασης. Το Ε’ τμήμα του ΣτΕ με την απόφαση του (αρ.1922/2008), απέρριψε την προσφυγή της εταιρείας, στο δε σκεπτικό του αναφέρεται εκτός άλλων και στην έκθεση της Εφορείας Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων ότι τα δύο υφιστάμενα ναυπηγεία, ένα εκ των οποίων ανήκει στην αιτούσα Εταιρεία, «έχουν δημιουργήσει από πολλά χρόνια μεγάλα προβλήματα στην Υπηρεσία μας με παράνομες εκσκαφικές εργασίες για επέκταση των κτηριακών τους εγκαταστάσεων, προβλητών κ.λπ., οι οποίες είχαν συχνά ως επακόλουθο την καταστροφή αρχαίων (καταστροφή τάφων από το ναυπηγείο Διαμαντή στην ανατολική πλευρά του Τύμβου το 1975 και καταστροφή τάφων το 1982 από το ναυπηγείο Μπεκρή), αφ’ ετέρου δε διότι τα ναυπηγεία αυτά, «που λειτουργούν στη βόρεια ακτή της Κυνόσουρας, καθώς και τα άλλα δύο, που λειτουργούν στη νότια ακτή της χερσονήσου της Πούντας έχουν κυριολεκτικά πνίξει τον όρμο των Αμπελακίων και έχουν μεταβάλει με τα απόβλητα τη θάλασσα σε βόρβορο».
Οι ναυπηγοεπισκευαστικές εργασίες στην περιοχή δεν σταμάτησαν, ούτε περιορίστηκαν, αντίθετα τα ναυπηγεία επεκτάθηκαν, ενώ οι εργασίες «εμπλουτίστηκαν» με εργασίες αμμοβολών, εγκαταστάσεις πλωτών διαχωριστήρων κατεργασίας πετρελαιοειδών καταλοίπων κ.λπ.
Το 2010 η Εταιρεία προσπάθησε εκ νέου να ανανεώσει τους περιβαλλοντικούς όρους αλλά το Υπουργείο Πολιτισμού τους απέρριψε «δεδομένου ότι το συγκεκριμένο ναυπηγείο προκαλεί σοβαρή άμεση και έμμεση βλάβη στον εν λόγω αρχαιολογικό χώρο και κυρίως στο παρακείμενο μνημείο του Τύμβου των Σαλαμινομάχων». (ΥΠΠΟΤ/Γ∆ΑΠΚ/Α1/Φ26/125027/5240/23-12-2011).
Και ενώ τον Μάρτιο του 2013 το Υπ. Ναυτιλίας με την υπ. αρ. 8216/38/8/3/2013 ΦΕΚ 68 Β΄/2013, επί Υπουργίας Κ. Μουσουρούλη, όρισε όρους δόμησης και χρήσεις γης σε αδόμητη περιοχή και επέτρεψε τη ναυπηγοεπισκευαστική δραστηριότητα στην απολύτου προστασίας Ζώνη της Κυνόσουρας (παρότι σύμφωνα με το νόμο 3028/2002 άρθρο 73 παρ. 12 σε ζώνες πολλαπλού χαρακτηρισμού κατισχύει ο χαρακτηρισμός του Υπουργείου Πολιτισμού), το Υπουργείο Πολιτισμού απέρριψε εκ νέου (ΥΠΑΙΘΠΑ-ΓΓΠ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ/ΤΑΧ/81490/40196/5598/2788/23-05-2013) την προσφυγή - αίτηση θεραπείας της εταιρείας εναντίον της Υπουργικής απόφασης (ΥΠΠΟΤ/Γ∆ΑΠΚ/Α1/Φ26/125027/5240/23-12-2011) που απέρριπτε τους περιβαλλοντικούς της όρους.
Σε απαντήσεις σε ερωτήσεις Βουλευτών, τον Ιούλιο του 2014, ο τότε Υπουργός Πολιτισμού και νυν Πρόεδρος της Βουλής Κων. Τασούλας έγραφε για την χερσόνησο της Κυνόσουρας «στην οποία απαγορεύεται η δόμηση και δεν επιτρέπεται οποιουδήποτε είδους παρέμβαση χωρίς την προηγούμενη έγκριση του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού» .
Εκτός όμως από την Αρχαιολογική υπηρεσία που έχει δώσει τεράστιο αγώνα για τη διάσωση της Κυνόσουρας σε στεριά και θάλασσα και τις υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, οι αγώνες των πολιτών, των επιτροπών κατοίκων, μελών της τοπικής αυτοδιοίκησης απέβλεπαν πάντα στην προστασία του αρχαιολογικού και ιστορικού τόπου ενάντια σε επεμβάσεις που εξαφανίζουν κάθε στοιχείο ιστορικής μνήμης. Χαρακτηριστικό το εξώδικο 14 ενεργών πολιτών της Σαλαμίνας προς το Υπουργείο Πολιτισμού (19.06.2017) με το οποίο διαμαρτύρονται για την υποβάθμιση του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της Κυνόσουρας και το οποίο έχει συντάξει ο νυν Υπουργός Επικρατείας Γ. Γεραπετρίτης.
Τον Μάιο του 2019 το Υπουργείο Πολιτισμού αποφάσισε πως «Δεν εγκρίνεται η χρήση των περιοχών ως Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης, για λόγους προστασίας του χερσαίου και ενάλιου αρχαιολογικού χώρου Αμπελακίων και Κυνόσουρας (ΦΕΚ Β 305 και Β1324), όπου έλαβε χώρα η ναυμαχία της Σαλαμίνας, και διότι οι εν λόγω θέσεις βρίσκονται εντός των αρχαιολογικών Ζωνών Α και Β Προστασίας του αρχαιολογικού χώρου (ΦΕΚ Β 1459). Να προβλεφθεί η διαδικασία απομάκρυνσης των υφιστάμενων ναυπηγικών μονάδων από τον ως άνω χώρο». Απόφαση που αποτυπώθηκε και στο σχετικό κείμενο της συνεδρίασης της ΕΣΑΛ (1/7/2019), κατά την οποία συζητείτο το Master Plan του ΟΛΠ και η οποία, εκτός των άλλων, απαγόρευε κάθε δυνατότητα επέκτασης δραστηριοτήτων.
Εξάλλου επί Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, μετά από κυβερνητικές πρωτοβουλίες και στο πλαίσιο της αξιολόγησης του Master Plan από την ΕΣΑΛ, ήρθε ξανά στο προσκήνιο η Πολιτιστική Ακτή Πειραιά και το Μουσείο Εναλίων Αρχαιοτήτων. Επίσης, τέθηκαν όροι για την ανάδειξη του Κονώνειου Τείχους και του ταφικού μνημείου του Θεμιστοκλή, τη σύνδεσή τους με την πόλη του Πειραιά, καθώς και η σύνδεση με την Ηετιώνεια.
Επί κυβέρνησης Μητσοτάκη όμως, η δρομολογημένη παύση λειτουργίας των ρυπογόνων και καταστροφικών για το αρχαιολογικό τοπίο και τη θάλασσα εγκαταστάσεων ανετράπη. Τον Αύγουστο του 2019, ο ΟΛΠ κατέθεσε νέο Master Plan, το οποίο δεν εστάλη για εκ νέου έγκριση από το Υπουργείο Πολιτισμού, μετά από γνωμοδότηση των αρμόδιων Κεντρικών Συμβουλίων, παρά τη σχετική απόφαση της ΕΣΑΛ στις 19/2/2019. Περαιτέρω, η ΕΣΑΛ (80η συνεδρίαση, 25-9-2019) για το Master Plan του ΟΛΠ, όχι μόνο δεν απέκλεισε τη δυνατότητα επεκτάσεων, αλλά με τη διατύπωσή της παρέχει τη δυνατότητα συνεχών ανανεώσεων των συμβάσεων και παράτασης του χρόνου απομάκρυνσης στο διηνεκές.
Παράλληλα επέτρεψε τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των μονάδων, ενώ επιπλέον ενέκρινε τη χρήση εγκατάστασης πλωτών κατασκευών και ναύδετων, διαιωνίζοντας τη συνέχιση της λειτουργίας των ναυπηγείων σε αρχαιολογική Ζώνη Α΄ απολύτου προστασίας, δημιουργώντας ζητήματα στην εφαρμογή της περιβαλλοντικής, αρχαιολογικής και πολεοδομικής νομοθεσίας.
Η απόφαση προκάλεσε μεγάλες αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία, συζητήσεις που διαρκούν ακόμη στα τοπικά ΜΜΕ και στα social media.
Η επικαιρότητα των 2.500 χρόνων από την ιστορική Ναυμαχία είχε επαναφέρει στο προσκήνιο την ύψιστη σημασία του τόπου, την τέλεια υποβάθμιση της περιοχής και την αναγκαιότητα απομάκρυνσης οχλουσών επιχειρήσεων από τον αρχαιολογικό χώρο, ώστε να μπορέσει να γίνει επισκέψιμος για τους πολίτες.
Αντ’ αυτού η κυβέρνηση Μητσοτάκη, με απόφαση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αφήνοντας κατά μέρους τους υψηλούς συμβολισμούς, πιστή στο παρασκήνιο και στην ικανοποίηση αιτημάτων και επιδιώξεων «ημετέρων», φρόντισε εν μέσω της κρίσης του κορονοϊού, επιλέγοντας τη γνωστή τακτική του παρασκηνίου, να εγκρίνει την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και να ανανεώσει τη λειτουργία του προσκείμενου σε γνωστή πολιτική οικογένεια, ναυπηγείου - διαλυτηρίου πλοίων «Ναυπηγεία Κυνόσουρας Α.Ε.» για άλλα 15 χρόνια. (ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/68813/4143/20.07.2020)
Η ΕΝΤΥΠΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΗΣ Ε.ΣΥ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου